“Ssst…!”
Naast me staat een bloednerveuze 7 jarige ‘Jozef’ heftig naar de even oude ‘Os’ te gebaren dat hij stil moet zijn - we gaan immers bijna beginnen! Beginnen met dat éne verhaal…
Net als er verhalen bij bepaalde locaties horen, zijn er ook verhalen die bij een specifieke tijd van het jaar horen. Deze laatste weken van het jaar, waarin de nachten lang zijn en de dagen grijs, zijn bij uitstek een tijd voor verhalen. Op televisie, in die films die we ieder jaar weer terug zien (en geef toe, ze blijven leuk!). In dikke boeken, waarmee we ons opvouwen op de bank - kopje thee en wat lekkers bij de hand. Verteld, buiten bij een vuurtje of binnen in een mooi versierde kamer. Verhalen over de heerlijkste 5 december in vijfhonderdvierenzeventig jaar, over wolven in de kerstnacht, Sneeuwkoninginnen, kleine dennenbomen, kromme kaarsjes en meisjes met zwavelstokjes. Vaak suikerzoet - of toch een beetje griezelig, bijvoorbeeld als de drie geesten van Kerstmis bij de oude Scrooge op bezoek komen.
En dan is er dus ook dat éne verhaal - het verhaal waar Kerstmis ooit mee begon: het verhaal uit de bijbel, dat begint met een keizer met een hele mooie naam die wel eens wil weten hoeveel mensen er nu eigenlijk in zijn keizerrijk wonen, en dat eindigt met een kind in een voerbak, hemelse engelenkoren en herders die hun ogen maar nauwelijks kunnen geloven. Jarenlang vertelde ik dat verhaal op kerstavond in een bomvolle kerk in Leidschendam. In een speelse bewerking, waarbij het ieder jaar weer een verrassing was hoe mijn ‘decor’ er deze keer uitzag.
Dat decor bestond namelijk uit een groepje herdertjes, jongetjes (en een enkel meisje) van een jaar of 7, 8, met een bruine hes over hun spijkerbroek, een Jozef en Maria in lange gewaden, en als we geluk hadden een os en een ezel. Maar er waren jaren dat niemand die wilde spelen, en dan hadden we gewoon wat extra herdertjes. Dan waren er natuurlijk ook nog een stuk of wat engeltjes, in een witte hes met vleugels en hier en daar een randje zilveren kerstslinger. En die ene grote engel die voorzichtig het kerstkindje binnendroeg. Dat kerstkind werd ‘gespeeld’ door welke baby er maar voorhanden was op dat moment, dus kon het gebeuren dat het Kindeke Jezus dat jaar een vier maanden oud meisje was; maar dat mocht de pret niet drukken.
Ik vertelde, de kinderen vormden langzaam een levend tableau en werden deel van het verhaal. En hoewel elk jaar net een beetje anders was omdat er nu eenmaal andere kinderen mee deden, was het toch elk jaar hetzelfde verhaal. Gelukkig maar. Want zonder dát verhaal is het voor mij, en voor al die mensen die daar in die kerk zaten, eigenlijk geen Kerstmis…
Op de oude landgoederen waar wij in het project ‘Verhalen van Hollands Buiten’ mee te maken hebben werd zonder twijfel ook verteld met Kerst. Misschien was het een kerstspel, waar alle kinderen uit het gezin aan mee deden, misschien vertelde opa bij de open haard voor het kerstdiner, of vertelde het oudste kamermeisje verhalen aan haar jongere collega’s als ze ’s avonds op de ijskoude zolder onder de dekens lagen.
Maar verteld werd er.
Want bij Kerst - horen verhalen.
Janneke
Reactie plaatsen
Reacties